Rząd: Coleoptera ( chrząszcze )
Rodzina: Tenebrionidae
Opis
Charakterystyka
Chrząszcze to owady o skrzydłach przednich twardych i skórzastych, stykających się wzdłuż środkowej linii grzbietu; tylne skrzydła są błoniaste, czasem nieobecne; aparat gębowy gryzący; dobrze rozwinięty tułów; przeobrażenie zupełne ze stadiami jaja, larwy, poczwarki i osobnika dorosłego. Owady o zwykle 11 - członowych czułkach; przednie i środkowe stopy są 5 – członowe, zaś tylne – 4 – członowe.
Charakterystyka gatunkowa:
Trojszyk ulec ( Tribolium confusum )
Dorosłe osobniki o ciele wydłużonym, 2,6 – 4,4mm długości, ubarwienie czerwonobrązowe; czułki z długą, niewyraźną 5 – lub 6 - członową buławką, która może być również nieobecna; delikatne łuki nad oczami
Trojszyk gryzący ( Tribolium castaneum )
Dorosłe osobniki wydłużone, 2,3 – 4,4mm długości; ubarwienie ciemnobrązowe; czułki z wyraźną 3-członową buławką na końcu; brak łuków nad oczami.
Trojszyk większy ( Tribolium destructor )
Dorosłe osobniki wydłużone, 4,5 – 5,75mm długości; ubarwienie czarne lub bardzo ciemne brązowe.
Otrębowiec ślepawy ( Palorus ratzburgi)
Dorosłe osobniki wydłużone, 2,4 – 3mm długości; oczy małe i okrągłe; czułki zaznaczonej buławki.
Czarnuch ryżowiec ( Latheticus oryzae )
Dorosłe osobniki wydłużone, 2,6 – 3mm długości; ubarwienie bladożółte czułki z małą 5 - członową buławką
Rogatek spichrzowy ( Gnathocerus cornutus )
Dorosłe osobniki wydłużone, 3,5 – 4,9mm długości; samce z wydatnymi uzębionymi żuwaczkami, zwężającymi się ku końcowi
Gnathocerus maxillosus
Dorosłe osobniki wydłużone, 3 – 4mm długości; samce z wydatnymi, bezzębnymi żuwaczkami, wąskimi i wyciętymi
Miejsca występowania
Trojszyki są owadami kosmopolitycznymi. Dwoma najpospolitszymi gatunkami są trojszyk ulec, powszechnie spotykany w piekarniach i młynach, oraz trojszyk gryzący. Oba są groźnymi szkodnikami produktów zbożowych, w tym ziarna, mąki, kaszy owsianej i otrębów ryżowych. Mogą również atakować nasiona oleiste, makuchy, orzechy, suszone owoce, przyprawy, czekoladę a nawet kości i produkty pochodzenia zwierzęcego. Chrząszcze te nie są odporne na chłód, więc mogą zimować tylko w ogrzewanych pomieszczeniach. Są ruchliwymi owadami, w razie zagrożenia poszukującymi kryjówki, a ponieważ są bardzo małe, mogą ją znaleźć w najmniejszych szczelinach. Są szczególnie kłopotliwe, gdy chronią się w maszynach, w których gromadzą się resztki zbóż i innych rodzajów żywności.
Znaczenie jako szkodnika
Trojszyki uważa się za wtórne szkodniki zbóż, zwiększające rozmiary szkód poczynione przez pierwotne szkodniki. Obecne w dużych ilościach trojszyki mogą powodować, że:
-
Mąka staje się podatna na pleśnienie i szarzenie.
-
Produkty są zanieczyszczone wydzielinami z gruczołów zapachowych.
Cykl życiowy
Trojszyki składają do 450jaj, w tempie 2 – 10 dziennie, zależnie od temperatury
Ich białe jaja są lepkie i szybko pokrywają się warstwą drobinek jedzenia i innych materiałów. W temperaturze 22 – 27st C po 6 – 14 dniach wylęgają się z nich larwy. Są białe z odcieniem żółtym. Przechodzą 5 – 11 linień zanim osiągną ostateczną długość do 5mm. Proces ten trwa od 3 do 9 tygodni. Poczwarki spoczywają ( bez osłonek ) w tym samym `produkcie, w którym rosły larwy. Początkowo są białe, lecz stopniowo ciemnieją. Dorosłe osobniki pojawiają się po 9 – 17 dniach. Żywią się tym samym materiałem co larwy i mogą żyć przez 15 – 20 miesięcy. W ciągu roku może wystąpić pięć pokoleń trojszyków.
Zwalczanie
Ocena infestacji
Istnieje wiele rodzajów pułapek, za pomocą których można zmierzyć rozmiary infestacji chrząszczy magazynowych. Są wśród nich pułapki zapadkowe, worki z przynętą, pułapki tubowe typu sonda i lepy. Niezależnie od wykorzystywanej techniki należy prowadzić dokumentację przeprowadzonych obserwacji.
Higiena/postępowanie
Składy żywności należy budować w solidnie, w sposób umożliwiający utrzymanie właściwych warunków przechowywania i łatwe sprzątanie. Budynki te powinny być ocieplone, dobrze wentylowane i izolowane od wilgoci. Powinno być w nich jak najmniej pęknięć i szczelin mogących stanowić kryjówki dla chrząszczy.
Towar należy układać w równe równe stosy ponad poziomem podłogi, na paletach, w odstępstwie od ścian i sufitu. Odstępy między stosami i zapewniając wentylację, możliwość regularnej inspekcji, utrzymania czystości i - w razie potrzeby – aplikacji i środków owadobójczych. Ważna jest odpowiednia rotacja zapasów. Jeśli jest taka możliwość, towary powinny przechodzić przez magazyn tylko w jednym kierunku. Staranny dobór opakowań pomoże odeprzeć atak owadów. Generalnie lepiej sprawdzą się grube, mocne materiały o gładkiej, błyszczącej fakturze. Paczki powinny być mocne i szczelnie zamknięte.
Należy się starać, by w magazynie nie zalegały resztki żywności (składowanych towarów lub wtórnego pochodzenia, na przykład z gniazd ptaków), w których chrząszcze mogłoby się rozmnażać i rozwijać, stanowiąc zagrożenia dla magazynowania i żywności. Opanowane partie towaru powinny być niszczone lub poddawane fumigacji. W magazynach należy utrzymywać nienaganną czystość, a miejsca magazynowania w gospodarstwach rolnych należy dokładnie wysprzątać przed żniwami. Całe ziarno przyjmowane do magazynu powinno być osuszone do odpowiedniego poziomu wilgotności i temperatury, np. <15% wilgotności i <15 stopni Celsjusza, a następnie utrzymywane w takim stanie.
Zwalczanie insektycydami
Środki owadobójcze można aplikować na elementy konstrukcyjne magazynów, szczególnie w miejscach potencjalnych kryjówek owadów. Możliwe jest również zastosowanie odpowiednich środków bezpośrednio na ziarno.
Dodanie do tekstów CTA w formie by poprawić wewnętrzne linkowanie:
Jeżeli podobał Ci się opis dotyczący zwalczania Trojszyków to rekomendujemy przeczytanie innych naszych Artykułów blogowych o szkodnikach.
Sprawdź również naszą ofertę na Środki do zwalczania owadów!
poradnik pochodzi z "Atlas szkodników w higienie sanitarnej" przygotowany przez firmę BAYER