Styczeń w ogrodzie. Jakie prace wykonujemy na początku roku?

Styczeń to czas zimowego odpoczynku dla roślin. Niskie temperatury nie pozwalają na poważniejsze prace, a rośliny nie będą się rozwijały. Nawet mimo skoków temperatur i gwałtownych wzrostów temperatury do 18 stopni Celsjusza. Nie daj się zwieść i nie ściągaj zbyt wcześnie osłon dla roślin, bo szybko możesz się pozbyć ciężko wypracowanych efektów.

Nie oznacza to jednak, że dla ogrodnika musi być to czas lenistwa! Już o tej porze roku ogród można przygotować dobrze na wiosnę, zadbać o ochronę roślin i zaplanować prace na kolejne miesiące. Narzędzia ogrodnicze podziękują ci za naoliwienie, a akcesoria ogrodowe (altanki, grille ogrodowe, zestawy mebli ogrodowych) za ochronę.

Co powinno znaleźć się w kalendarzu ogrodnika na styczeń? Zapraszamy do lektury!

Rośliny ozdobne i dekoracyjne

Rośliny ozdobne mogą stanowić największe wyzwanie, w zależności od aranżacji ogrodu i używanych roślin. Ważne jest przede wszystkim zadbanie, żeby śnieg nie przygniótł roślin, a niskie temperatury nie uszkodziły bardziej wrażliwych gatunków.

Zadbaj o odpowiednie okrycie roślin, ale także wyściółkowanie materiałem syntetycznym lub organicznym. W przypadku okrywania, idealnie nada się tutaj biała agrowłóknina. Jest to materiał stworzony z polipropylenu, który doskonale sprawdza się w ochronie przed przymrozkami, a jednocześnie pozwala roślinie oddychać. Możesz ją nabywać w gotowych kapturach, które ,,naciągniesz" na rośliny lub w rolkach. Co jakiś czas warto strzepać ewentualny śnieg, żeby roślina nie gniotła się pod materiałem.
Ziemia i cebulki roślin narażone są na wyziębienie, co może przeszkodzić w ich późniejszym wzroście. Żeby zapobiec zniszczeniu roślin ogrodowych, warto wyściółkować ziemię. Może do tego służyć np. kora, siano, ale też specjalnie przeznaczone do tego agrowłókniny i agrotkaniny ściółkujące. Te materiały nie tylko pozwalają na utrzymanie temperatury podłoża, ale też w żaden sposób nie blokują nawodnienia, powietrza, a nawet pomagają w odpowiedniej dystrybucji składników odżywczych dla roślin.

W czasie odwilży, warto podlać liściaste rośliny zimozielone. Podczas mrozów i silnych wiatrów rośliny te mogą tracić sporo wody, a ze względu na zamarznięte podłoże, nie są w stanie jej uzupełniać z ziemi.
Regularnie należy strząsać śnieg z drzewek i krzewów iglastych, żeby ciężar mokrego śniegu nie połamał gałęzi.
Rośliny wrzosowate będą potrzebowały regularnego podlewania, żeby utrzymać odpowiedni poziom wilgoci. Nie należy jednak robić tego, jeśli temperatura spada poniżej 0 stopni.
Niektóre gatunki roślin, można wysiać w skrzynkach i wystawić na działanie niskich temperatur. Są to byliny takie jak dzwonek dalmatyński, dzwonek karpacki, jeżówka purpurowa i kilka innych. Są to rośliny, których nasiona zaczną kiełkować dopiero po przymrożeniu. Po 6 tygodniach zabieramy skrzynki do cieplejszego pomieszczenia.

Ważne jest, żeby każde podlewanie przeprowadzać w temperaturze powyżej 0 stopni. Nie chcemy narazić naszych pięknych roślin na morsowanie 😁

Ogród warzywny

Ogród warzywny może wymagać nieco więcej pracy jeśli chcemy na wiosnę i lato zebrać piękne plony i dorodne warzywa.

Tutaj równie ważne jest zabezpieczenie ogrodu warzywnego i rabat przed chłodem. Można to zrobić zarówno rozsypując słomę, liście jak i wykorzystując specjalnie przygotowaną do tego agrowłókninę ściółkującą. Ze względu na swoją konstrukcję, bardzo łatwo wyznaczać na niej proste linie, idealnie pod naszą uprawę.
Warzywa korzeniowe najlepiej przechowywać w piwnicy, przesypane piaskiem lub ziemią okrywową. Warto zwilżyć ziemię i regularnie wietrzyć pomieszczenie, a także utrzymać temperaturę poniżej 4 stopni, żeby nie doprowadzić do gnicia. Zbieramy z warzywnika wszelkie odporne na niskie temperatury gatunki: pory, roszponkę, brukselkę, jarmuż, natkę pietruszki.

W czasie zimy nie wykonamy zbyt wiele prac w ogrodzie warzywnym, dlatego najlepiej w tym czasie po prostu dbać o odpowiednią temperaturę ziemi, nie doprowadzać do przymarzania, odpowiednio przechowywać warzywa i przede wszystkim planować prace na kolejne miesiące.

Dbanie o sad w styczniu

W przypadku sadu najlepiej zacząć prace już w grudniu, żeby zabezpieczyć drzewka owocowe zarówno przed temperaturą jak i dzikimi zwierzętami.

Podstawowym zabezpieczeniem jest bielenie pni drzew owocowych. Dzięki temu kora nie będzie pękać wskutek niskich temperatur, nie powstaną rany zgorzelinowe i pnie nie będą pękać. Jeśli deszcz lub mokry śnieg zmyją wapno, należy szybko powtórzyć zabieg.
Chronimy drzewka przed zającami lub sarnami. Można do tego wykorzystać zwykłe materiały jak karton lub słoma, ale dużo łatwiej będzie wykorzystać osłonkę sadowniczą. Taka osłonka sama zaciska się na pniu, jest elastyczna i stanowi świetne zabezpieczenie na zimę.
W zimie szkodniki są w stanie spoczynku, ale na zimowanie wybierają właśnie pnie drzew. Warto zrobić przegląd sadu w poszukiwaniu np. charakterystycznych czerwonych kuleczek, które często okazują się być jajami szkodnika. Do wyłapywania szkodników może być przydatna specjalna opaska, która zaciśnięta na pniu, pozwoli w odpowiednim momencie wyłapać niechcianych gości.
Styczeń to czas przycinania i przechowywania pędów jednorocznych. Należy oczywiście zadbać o odpowiednie narzędzia. Pędy na zrazy tniemy w dni, kiedy temperatura jest wyższa niż 5 stopni. Następnie warto związać je w pęczki i przechowywać w chłodnej piwnicy do wiosny. Pod koniec stycznia zaczynamy natomiast cięcie krzewów owocowych. Ważne, żeby wybierać rośliny najbardziej odporne na mróz. Cięcie drzewek owocowych najlepiej przesunąć na luty. Po przycięciu naszych roślin, możemy użyć specjalnej maści ogrodniczej, która zabezpieczy rany.

Im większy masz sad, tym więcej wysiłku należy włożyć w jego przygotowanie do wiosny. Nie warto jednak bagatelizować tych czynności. Odpowiednie zadbanie o rośliny w tym okresie, pozwoli nacieszyć się pysznymi owocami w późniejszych miesiącach.

Czy warto odśnieżać trawnik?

W styczniu najlepiej zostawić trawnik w spokoju. Rośliny pod śniegiem lepiej przezimują, są bardziej odporne na mocne wiatry i nie wystawiamy ich na ostre słońce. Najlepiej unikać chodzenia po trawniku, żeby nie łamać źdźbeł trawy.

Czym okryć rośliny przed mrozem?

Do okrycia roślin, najlepiej wykorzystywać wspominane wcześniej agrowłókniny i agrotkaniny. Różnią się one natomiast zastosowaniem w zależności od gramatury i rodzaju.

Do okrywania roślin na zimę, najlepiej sprawdzi się biała agrowłóknina, zwana zimową lub okryciową. Specjalny materiał nie połamie roślin doniczkowych i ogrodowych, a jednocześnie ochroni go przed chłodnymi wiatrami i śniegiem.
Do okrycia ziemi najlepiej wykorzystać cięższe agrowłókniny brązowe oraz czarne, a także agrotkaniny.
Rośliny trzymane w domu nie wymagają specjalnego okrycia, ale warto dbać o ich odpowiednie rozmieszczenie w domu. Jeśli często wietrzymy pomieszczenie w zimie, nie warto trzymać tam roślin, które źle znoszą mróz i odwrotnie.
Piwnica powinna mieć zachowaną odpowiednią temperaturę, być często wietrzona. Warto co jakiś czas przeglądać trzymane tam rośliny i pozbywać się tych zgniłych.

Jak dbać o rośliny doniczkowe w domu?

Rośliny doniczkowe w domu, wymagają trochę więcej pracy, ale sporo zależy od tego, jakie rośliny hodujesz.

Najważniejsze w styczniu jest umiarkowane podlewanie roślin domowych. Nie możemy dopuścić do tego, żeby ziemia była przesuszona lub zbryłkowana. Do podlewania używamy wody w temperaturze pokojowej.
Należy dbać o ochronę roślin podczas wietrzenia. Ściągamy je z parapetu, odsuwamy do okna lub nawet przenosimy do innego pokoju, jeśli często wietrzymy pomieszczenie.
W przypadku niektórych roślin może dochodzić do niedoboru oświetlenia - liście zaczną żółknąć, a cała roślina zwiotczeje. Pomocne będą specjalne lampy imitujące światło słoneczne.
Niektóre z roślin jak np. azalie czy cyklameny wymagają bardziej starannej pielęgnacji i podlewania.

Oczko wodne, meble ogrodowe

Oczko wodne nie wymaga zbyt wielkich nakładów pracy. Jeśli rosną w nim rośliny lub pływają ryby, warto rozbijać lód, żeby stale dostarczać im tlenu. Odpowiednio zabezpieczone oczko wodne nie powinno mieć problemu z przetrwaniem zimy.

W przypadku mebli ogrodowych, wszystko zależy od ich rodzaju. Jeśli są to zwykłe, plastikowe, wystarczy schować je do pomieszczenia. Nie warto zostawiać ich na zewnętrz, ponieważ mogłyby się połamać pod naporem śniegu. Drewniane meble ogrodowe powinny być odpowiednio wcześniej zabezpieczone lakierem lub impregnatem. Pozwoli to zapobiegać pękaniu drewna na skutek mrozu. Jeśli posiadamy domki ogrodowe, w przypadku obfitych opadów śniegu wystarczy odśnieżać dach.

Jak dobrze zaplanować prace - od narzędzi po przygotowanie do sezonu

Styczeń to oprócz czynności wymienionych wyżej, idealny czas na zaplanowanie wszystkich prac na wiosnę.

Przejrzyj stan narzędzi.
Zastanów się, co chcesz osiągnąć w danym roku w swoim ogrodzie. Nowe rośliny? Rabatka na warzywa? Może kilka drzewek owocowych? W każdym przypadku warto spędzić trochę czasu i przeczytać, kiedy najlepiej sadzić rośliny i jak o nie dbać.
Rozplanuj prace na różne miesiące, żeby nie pominąć ważnych dla niektórych roślin dni/okresów.

Jeśli szukasz wiedzy tym, jak dbać o rośliny, odwiedź naszego bloga, gdzie tworzymy bazę wiedzy właśnie dla ciebie!