Pluskwy

Rząd: Hemiptera ( pluskwiaki równoskrzydłe )

Rodzina: Cimicidae ( pluskwowate )

Opis

Charakterystyka:

U pluskwiaków równoskrzydłych zwykle obecne są dwie pary skrzydeł ( ale mogą być tez zredukowane), aparat gębowy kłująco-ssący tworzący ryjek ( rostrum), zwykle schowany pod korpusem. Zazwyczaj ulegają przeobrażeniu niezupełnemu - ze stadiami jaja i nimfy.

Płaskie, owalne owady; bardzo krótkie, niefunkcjonalne skrzydła przednie; brak skrzydeł tylnych; rostrum umiejscowione w bruździe brzusznej; stopy trójczłonowe; żywią się wyłącznie krwią.

Charakterystyka gatunkowa oraz żywiciel / środowisko występowania:

Pluskwa domowa ( Cimex lectularius )

Osobniki dorosłe mają długość 5mm; czerwonobrązowy kolor, po żerowaniu przechodzący w purpurowy; dobrze rozwinięte czułki, wydatne oczy typu prostego; pazurkowate zakończenia odnóży pozwalające na wspinanie się po chropowatych ( nie gładkich ) powierzchniach; stosunek szerokości głowy ( z oczami ) do długości trzeciego segmentu czułka przekracza 1,7.

Żywiciel / środowisko występowania

Podstawowym żywicielem jest człowiek, chociaż może pasożytować również na ciepłokrwistych zwierzętach. Obserwowana w ludzkich domostwach na całym świecie

Inne pluskwiaki żywiące się krwią

Bardzo podobne do pluskwy domowej pluskwiaki żywiące się krwią często opanowują gniazda ptaków i miejsca noclegowe nietoperzy. W pewnych okolicznościach pluskwiaki te mogą wchodzić do domów i atakować ludzi. Gatunki te obejmują:

• Pluskwę gołębią ( Cimex columbarius )

Bardzo podobną rozmiarami i wyglądem do pluskwy domowej; można je odróżnić stosunkiem szerokości głowy do długości trzeciego segmentu czułka, który wynosi mniej niż 1,6 u większości osobników

Żywiciel / środowisko występowania

Głównymi żywicielami tych owadów są ptaki; obserwowane są głównie w gniazdach szpaków, gołębnikach i kurnikach, lecz mogą atakować człowieka.

• Pluskwę jaskółczą ( Oecuacus hirundinis )

Podobna wyglądem do pluskwy domowej, lecz mniejsza i bardziej owłosiona. Inne cechy odróżniające ją od pluskwy domowej: gdy spojrzymy do góry, przednia krawędź przedtułowia jest znacznie mniej wklęsła; szerokość głowy jest ponad dwukrotnie większa niż długość trzeciego segmentu czułka.

Żywiciel / środowisko występowania

Podstawowymi żywicielami są ptaki; często obserwowana w gniazdach jaskółczych, lecz może atakować również człowieka.

Miejsce występowania

Jako że pluskwy nie umieją latać, muszą albo przemieszczać się na swych odnóżach, albo biernie podróżować na ubraniu lub nawet częściej w bagażu, meblach, książkach i innych obiektach służących jako kryjówki. Ich zdolności przetrwania bez pokarmu przez wiele miesięcy zwiększa icj szanse na przeżycia w takim transporcie. Duże rozpowszechnienie tego gatunku na całym świecie potwierdza te zdolności. Miejscem inwazji pluskiew bywają gospodarstwa domowe, hotele, itp., lecz prawdopodobieństwo infestacji i zagnieżdżenia się tych owadów jest wysokie zwłaszcza w miejscach o niskim standardzie higieny. Pluskwy często kojarzone są z ubogimi, zatłoczonymi i niehigienicznymi warunkami bytowania.

Większość infestacji pluskiew obserwuje się w pomieszczeniach mieszkalnych, zwłaszcza w sypialniach. Zarówno młode, jak i dorosłe osobniki wiodą podobny żywot, chowając się w pęknięciach i szczelinach przez większość czasu i wychodząc w nocy, zwykle tuż przed świtem, by żywić się krwią śpiących gospodarzy. Ich kryjówki zwykle mieszczą się w pobliżu miejsc snu żywicieli: w ramach łózek lub materacach, w meblach, za listwami, tapetami - wszędzie, gdzie te noce stworzenia mogą liczyć na izolację od światła dziennego.

Infestacje tych owadów zdarzają się szczególnie często w miejscach dużego zagęszczenia ludzi - w hotelach, hostelach, schroniskach itp.

W klimacie umiarkowanym pluskwy najliczniejsze są wczesną jesienią. W tym czasie występują wszystkie ich stadia rozwojowe. Wraz z nadejściem chłodów ich aktywność spada, przestają składać jaja, a rozwój młodzieńczych form ulega spowolnieniu. Pluskwy zimują głównie jako dorosłe osobniki, ponieważ jaja i nimfy są bardziej wrażliwe na niskie temperatury i obumierają wraz z nadejściem zimy, chyba że znajdują się w odpowiednio ogrzanych pomieszczeniach. Pluskwy pasożytujące na ptakach, takie jak pluskwa jaskółcza, spotyka się w gniazdach żywicieli, gdzie wiodą podobny żywot co pluskwy domowe. Przypadku atakowania ludzi przez te gatunki mogą pojawiać w związku z opuszczonymi gniazdami w pobliżu lub wewnątrz ludzkich domostw. Gniazda na poddaszach lub pod okapami dachowymi to najbardziej prawdopodobne źródła takich infestacji

Znaczenie jako szkodnika

Nie uważa się pluskiew za nosicieli chorób, lecz ich ukłucia mogą być źródłem ostrych podrażnień u niektórych osób, skutkując bezsennością, brakiem wigoru i apatią, zwłaszcza u dzieci. Intensywne żerowanie pluskiew bywa źródłem niedoborów żelaza u niemowląt. Ukłucia często wywołują twarde, białawe opuchnięcia. Cechy te odróżniają je od ukłuć pchły, która pozostawia ciemnoczerwoną kropkę otoczoną przez rumień. Ludzie różnie reagują na ukłucia pluskiew, a niektóre osoby nabywają na nie odporności. Być może istotniejsze jest jednak obrzydzenie, którego źródłem są te owady.

Ekskrementy pluskiew pozostawiają charakterystyczne „piegi” w miejscach kryjówek, zaś ich gruczoły zapachowe pozostawiają w pomieszczeniach charakterystyczny odór kojarzący się z zapachem migdałów. Ponadto sama myśl o staniu się ofiarą tych stworzeń skłania większość ludzi do podjęcia natychmiastowych działań zaradczych. Pluskwy mogą również przyczyniać się do obniżenia ogólnego standardu życia, odstraszając osoby dbające o higienę i powodując, że pozostają w danym miejscu tylko ci mniej o nią dbający. Warto zauważyć, że istnieje wiele czynników sprzyjających utrzymaniu populacji pluskiew w dzisiejszych warunkach:

• współczesne techniki budowania, które ułatwiają migrację szkodników między sąsiadującymi budynkami;
• rozpowszechnienie centralnego ogrzewania, które umożliwia pluskwom całoroczne żywienie się i rozmnażanie;
• obrót używanymi meblami, sprzyjający rozprzestrzenianiu pluskiew.

Wszystkie te czynniki sprawiają, że poziom liczebności populacji tych szkodników utrzymuje się na stałym poziomie.

Cykl życiowy

Jaja pluskwy są lekko owalne i mierzą 0,8-1,3mm długości oraz 0,4 – 0,6mm szerokości. Spoczywają przytwierdzone do powierzchni w kryjówkach, ich złoża są często bardzo liczne. Niewyklute jaja są nieprzezroczyste i perłowo białe, zaś wyklute - które pozostają na miejscu długo po wykluciu - są przezroczyste i opalizujące. Ponieważ temperatura i dostępność pokarmu mają duży wpływ na produkcję jaj, w optymalnych warunkach jaja składne są prawie bez przerwy w tempie około trzech dziennie. Liczba składanych przez samice w całym ich dorosłym życiu waha się według różnych źródeł między 150 a 345.

Nimfy pierwszego stadium, które wykluwają się z jaj, mierzą nieco ponad 1mmi – podobnie jak nimfy wszystkich stadiów - wyglądają bardzo podobnie do dorosłych osobników, różniąc się tylko rozmiarem i barwą.

Wczesne stadia są bardziej bursztynowe niż ciemnobrązowe dorosłe osobniki. Każda nimfa wymaga jednego pełnego posiłku z krwi zanim przejdzie w następne stadium. Choć wymiary mogą się różnic, głównie ze względu na poziom odżywiania, który może prowadzić nawet do sześciokrotnej różnicy w wadze pluskwy, przybliżone długości ciała każdego ze stadiów nimfalnych są następujące: stadium I – 1,3mm, II – 2,0mm, III – 3,0mm, IV – 3,7mm i V – 5mm.

Szczątkowe skrzydła pojawiają się po ostatnim linieniu.

Tempo rozwoju od jaja do dorosłego oraz długość dorosłego życia wahają się w zależności od temperatury i dostępności pożywienia. Przy częstych posiłkach i w normalnej temperaturze pokojowej ( ok. 18-20stC) dorosłe pluskwy żyją 9-18 miesięcy, inkubacja jaja trwa 10-20 dni, zaś pełen cykl rozwojowy zajmuje 9 – 18 tygodni. W takich warunkach nimfy pożywiają się mniej więcej co 10 dni, a dorosłe pluskwy raz na tydzień. W razie potrzeby obie formy mogą przetrwać długie okresy bez pożywienia. W chłodnych warunkach (13stC) dorosłe osobniki mogą przeżyć nawet rok bez jedzenia.

W nieogrzewanych pomieszczeniach, gdzie temperatura w zimie spada poniżej 13stC, pluskwy przestają składać jaja, linieć i żywić się, w wyniku czego dochodzi do obumierania jaj i młodych nimf oraz ograniczenia całej populacji. W takich warunkach występuje tylko jedno pokolenie rocznie. Tam, gdzie temperatury nie spadają tak drastycznie, rozmnażanie może trwać cały rok, skutkując dwoma pokoleniami rocznie.

Zwalczanie

W przypadku każdej infestacji, szczególnie nowej w dobrze utrzymanym domostwie, należy podjąć próbę zidentyfikowania jej źródła. To warunek podjęcia odpowiednich działań zaradczych.

Dokładna inspekcja opanowanych pomieszczeń powinna również odpowiedzieć na pytanie o skalę infestacji, ponieważ środki zwalczania będą zależeć od tego, czy infestacja jest wcześniejsza i rozległa, czy też niedawna i ograniczona do pewnych miejsc.

Zwalczanie musi być dokładne i obejmować wszystkie kryjówki. Jeśli źródłem infestacji są gniazda ptaków, niezbędna będzie likwidacja tych gniazd i zabezpieczenie budynku przed dostępem ptaków.

Higiena/postępowanie

Wysoki standard higieny i porządku raczej nie wystarczy do opanowania infestacji, lecz pozwoli stwierdzić obecność pluskiew na wczesnym etapie, ułatwiając ich zwalczanie. Pluskwy mogą się mnożyć tylko wówczas, gdy ich obecność jest tolerowana. Jeśli podejrzewamy ich obecność, ujawnić ją powinna dokładna inspekcja łóżka, szwów materacy, tylnej ścianki szczytu łóżka itp.

Rozpylenie w tych miejscach niewielkiej ilości aerozolu bazującego na pyretroidach może nam pomóc w inspekcji, gdyż wypłoszy owady z kryjówek. Stwierdzenie obecności jaj lub pustych osłonek jajowych oraz czarnych kropek ekskrementów również będzie dowodem infestacji.

Opanowana pościel ( np. prześcieradła ) i ubrania powinny być wyprane lub spalone, a ściany pokoju dokładnie wymyte. Szczególnie dokładnie należy usunąć wszelki kurz, puch i drobinki gruzu z kryjówek takich jak: pęknięcia, szczeliny, szwy, guziki materacy itp.

Zwalczanie insektycydami

Zlikwidowanie inwazji pluskiew wymaga dokładnego potraktowania pomieszczeń odpowiednimi insektycydami włącznie z łóżkami, innymi meblami i kryjówkami w ścianach opanowanych pomieszczeń. Należy zwrócić się do profesjonalnej firmy, ponieważ wykrycie i dokładna dezynsekcja wszystkich kryjówek pluskiew wymaga doświadczenia.

Jeżeli podobał Ci się opis dotyczący zwalczania Pluskwy to rekomendujemy przeczytanie innych naszych Artykułów blogowych o szkodnikach.

Sprawdź również naszą ofertę na Środki do zwalczania szkodników!

poradnik pochodzi z "Atlas szkodników w higienie sanitarnej" przygotowany przez firmę BAYER